Geografska atrofija je terminalna forma „suve” senilne makularne degeneracije, progresivna je bolest i za sada nema odobrenog leka.
GA je karakterisana područjima:
atrofije fotoreceptora (ćelija retine odgovornih za prijem svetlosnih signala i njihovo pretvaranje u nervne impulse),
degeneracije ćelija retinalnog pigmentnog epitela (RPE),
poremećajem Bruchove membrane i horiokapilara (delovi sudovnjače (choroidea)).
Oštrina vida je mera koji se koristi da opiše jasnoću vida. Vid se meri na skali koja na daljini od 20 stopa (američki standard merenja) ili 6 metara (evropski standard merenja) upoređuje vid ispitanika sa vidom osobe koja ima vid pune oštrine. Ako ispitanik ima normalnu oštrinu vida, odnosno oštrinu vida 20/20 (6/6), to znači da ispitanik sa udaljenosti od 20 stopa (6 metara) jasno vidi ono što bi i trebalo da vidi sa te udaljenosti. Ako osoba ima oštrinu vida 20/100 (6/30), to znači da ta osoba sa udaljenosti od 20 stopa (6 metara) vidi ono što osoba sa normalnom (punom) oštrinom vida vidi sa udaljenosti od 100 stopa (30 metara).5
Kod osoba s GA, oštrina vida i dalje može da bude uredna, ako je pošteđena makula, središnje područje retine odgovorno za oštri, centralni vid. 42% pacijenata sa GA ima oštrinu vida 6/60 (20/200) što je prag za zakonsko slepilo, ili manju. Normalna oštrina vida je 6/6 (20/20).4
Trenutno nema dostupnih tretmana za usporavanje progresije GA. U toku su klinička ispitivanja potencijalnih terapija za GA, a oboleli mogu koristiti i pomagala za slabovidost poput lupa ili posebnih naočara.1
GA je odgovorna za 10-20% slučajeva slepila obolelih od AMD-a. U svetu više od pet miliona ljudi pati od GA. GA se javlja kod 1,3% ljudi starosti od 75 do 84 godina, povećavajući se, nakon 90. godine života, na skoro 22%.6
Starost - oboljenje se najčešće javlja kod osoba starijih od 70 godina
Gojaznost
Genetika - porodična anamneza AMD-a
Srčana bolest
Rasna pripadnost - češće oboljevaju pripadnici bele rase
Pušenje - rizik skoro udvostručen
Vid postaje manje oštar ili precizan
Boje izgledaju bledo (neživopisno) ili isprano
U centralnom ili perifernom (bočnom) vidnom polju javlja se tamna mrlja
Gledanje u mraku postaje otežano
sposobnost obavljanja svakodnevnih zadataka
radnu sposobnost
sposobnost aktivnog učestvovanja u socijalnom životu
kvalitet života, uz povećanu socijalnu izolaciju, depresiju i anksioznost
GA utiče na sposobnost obavljanja društvenih i manuelnih aktivnosti, poput uočavanja (prepoznavanja) lica, vožnje, čitanja i prepoznavanja saobraćajnih znakova.2 Dodatno se mogu javiti anksioznost i stres, kao posledica očekivanja progresivnog slabljenja vida u vremenu.2
Pregled očnog dna (funduskopija) pomoći će da se AMD otkrije pre nego što napreduje u GA. Ako želite da saznate više informacija o GA ili ostalim bolestima retine, obratite se svom oftalmologu ili posetite internet stranicu
Literatura:
National Eye Institute. Facts About Age-Related Macular Degeneration. [Internet; cited May 2019]. Dostupno na:
Sacconi R, Corbelli E, Querques L, Bandello F, Querques G. A Review of Current and Future Management of Geographic Atrophy. Ophthalmology and Therapy. 2017; 6:69-77.
NHS Choices. Macular Degeneration. [Internet; cited August 2021] Dostupno na:
Klein R, Klein BEK, Franke T. The relationship of cardiovascular disease and its risk factors to age-related maculopathy. The Beaver Dam Eye Study. Ophthalmology 1993; 100:406–14.
American Optometrist Association. Visual Acuity. [Internet; cited August 2021] Dostupno na:
Amdbook. Geographic Atrophy [Internet; cited August 2021]. Dostupno na:
Park SJ, Ahn S, Woo SJ, et al. Extent of Exacerbation of Chronic Health Conditions by Visual Impairment in Terms of Health-Related Quality of Life. JAMA Ophthalmol. 2015; 133:1267-1275.
Tekst preuzet sa: